Szanowni Państwo, jeżeli zakończyliście już zakupy na XV Aukcji Premium, prosimy o kontakt w celu szybszej realizacji wysyłki
Rok 1649 był pierwszym rocznikiem bicia talarów gdańskich przez Jana II Kazimierza, zarządcą mennicy był Gerhard Rogge, który znaczył monety inicjałami GR. W pierwszym roku bito wyłącznie półtalary oraz talary, w następnym zaczęto również wybijać talary podwójne. Stosowano się do ordynacji menniczej z 1633 roku, a działalność mennicy w roku 1649 była niezwykle intensywna. Świadczy o tym olbrzymia ilość stempli użyta do wybijania talarów i półtalarów. W ofercie naszej najbliższej XV Aukcji PREMIUM znalazł się talar z opisywanego rocznika, w bardzo ładnym stanie zachowania. Jarosław Dutkowski oceniał stopień rzadkości tej odmiany na R4-R5. Na naszym egzemplarzu widzimy na awersie trzeci typ królewskiego popiersia, w cieniowanej koronie i dekorowanej wiciami roślinnymi zbroi z wyłożonym wysokim kołnierzem koszuli ozdobionym koronkami. Na piersi króla widnieje łańcuch z orderem złotego runa. Na rewersie lwy z podwójnie zaplecionymi ogonami podtrzymują tarczę miejską. Nad tarczą wieniec laurowy widoczny tylko z przodu z dwoma liśćmi palmowymi, w środku którego znajduję się trójlistna gałązka. Inicjały zarządcy mennicy (GR) pod łapami lwów, data natomiast znajduje się w kartuszu zbudowanym z półłuków, kropek i liści.
Na awersie tego talara rzuca się w oczy mały znak, umieszczony obok popiersia królewskiego. Jest to nic innego jak punca własnościowa i to nie byle jaka. Nabijanie punc własnościowych na numizmatach, było częstą praktyką w XIX wieku. Oznaczając w ten sposób swoje zbiory Właściciele mieli pewność rozpoznania własnych egzemplarzy w przypadku chociażby kradzieży. Chociaż w dzisiejszych czasach raczej żaden kolekcjoner nie zdecydowałby się na „oszpecenie” w taki sposób numizmatu, to historyczne punce własnościowe nabite na monetach zwiększają ich wartość. Wiąże się to z potwierdzeniem pochodzenia numizmatu przedstawiając proweniencję znanego zbioru. Większość punc jest dobrze znana i przypisana do konkretnych kolekcjonerów, jak chociażby Pilawa należąca do rodu Potockich, czy Leliwa Czapskiego. Jednak na talarze, który będzie oferowany na naszej XV Aukcji PREMIUM widnieje jedna z bardziej zagadkowych punc własnościowych. Jak dotąd nie udało się jej przypisać konkretnemu kolekcjonerowi. Na pierwszy rzut oka punca wygląda jak zwykła „dziurka”, jednak po bliższych oględzinach zauważymy że jest to znak przypominający literę O.
Zbiór w którego skład wchodził prezentowany talar rozproszył się prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX wieku. Jego właściciel kolekcjonował najprawdopodobniej tylko monety grube, ponieważ jak dotąd na rynku nie pojawiły się drobniejsze monety z tą puncą. Moneta sama w sobie stanowi rzadkość, punca własnościowa dodatkowo podnosi jej wartość. Jednak jest jeszcze jedna kwestia która sprawia że jest to pozycja wyjątkowa, mianowicie miejsce nabicia puncy. Na zdecydowanej większości monet wchodzących w skład tego tajemniczego zbioru, punca nabita jest na rancie, może to świadczyć o poczuciu estetyki kolekcjonera który nie chciał „szpecić” numizmatu, nabijając puncy w polu monety, jak praktykowali to inni XIX wieczni kolekcjonerzy. Jednak w tym przypadku punca znajduje się właśnie w polu monety. Być może ten talar został włączony do kolekcji na początku jej tworzenia i został oznakowany w podobny sposób jak robili to inni kolekcjonerzy, jednak z czasem właściciel uznał że wpływa to niekorzystnie na wizualny odbiór numizmatu i na kolejnych monetach nabijał już punce na rancie.
Oglądają tą punce pod dużym powiększeniem, można zauważyć że w środku owej dziurki znajduję się coś na kształt stożka. Być może kiedyś uda się rozwiązać tajemnice związaną z tym zbiorem, a jak na razie możemy się delektować egzemplarzami które kiedyś wchodziły w jego skład.
Wójcicki Polski Dom Aukcyjny
ul. Zwiadowców 9
52-207 Wrocław
tel.: 696 875 000
tel.: 71 30 70 111
e-mail: m.wojcicki@wojcicki.pl
