Zjawiskowy stanislador jako zapowiedź XV Aukcji Premium

Podczas panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego wprowadzono w życie trzy ordynacje mennicze, które miały na celu stabilizację systemu monetarnego w Rzeczypospolitej. Pierwsza ordynacja, wprowadzona 10 lutego 1766 roku, była próbą znacznego podniesienia jakości polskiej monety, która od lat pozostawała w złym stanie. Król, mając na uwadze zarówno prestiż państwa, jak i chęć stabilizacji gospodarki, zdecydował się na wprowadzenie monet o znacznie wyższej próbie kruszcu niż monety emitowane przez sąsiednie kraje. Jego intencją było stworzenie silnej i wiarygodnej waluty, która mogłaby konkurować z zagranicznymi pieniędzmi. Produkcja monet z kruszcu o dużo wyższej próbie niż monety państw ościennych, przyniosła duże straty ekonomiczne. Zadziałało prawo Kopernika-Greshama, moneta gorsza wyparła z obiegu monetę lepszą. Monety wybite w dobrym srebrze „uciekały” za granicę a polski rynek w dalszym ciągu zalewała podła moneta obca. W związku z trudnościami wynikającymi z pierwszej reformy, po 21 latach 15 marca 1787 roku wprowadzono drugą ordynację menniczą, której celem była korekta wcześniejszych błędów. W ramach tej ordynacji zdecydowano się na obniżenie stopy menniczej, co oznaczało zmniejszenie zawartości kruszcu w polskich monetach. Zmniejszenie ilości srebra w monetach miało powstrzymać zjawisko wywozu polskiej waluty za granicę, ponieważ obniżono różnicę między wartością polskich a zagranicznych monet

Emisja tych nominałów była pragmatycznym rozwiązaniem w trudnej sytuacji gospodarczej, dając możliwość łatwiejszego zarządzania większymi kwotami w obiegu, co miało złagodzić problemy z finansowaniem powstania. Z zachowanych dokumentów wynika, że stanisladory wybito w nakładzie 5256 sztuk, a pół stanisladory w liczbie 8114 sztuk. Szata graficzna tych monet wyraźnie wyróżniała się na tle innych złotych monet produkowanych w Polsce, ponieważ wzorowano się na francuskich standardach estetycznych. Mimo że na monetach wybito datę “1794”, analiza stempli przeprowadzona przez badacza Rafała Janke sugeruje, że faktycznie były one bite nie tylko w 1794 roku, ale również w 1795 roku. Stanislador był najwyższym nominałem złotym, który został wyemitowany za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ordynacja mennicza z 1794 roku, znana również jako ordynacja kościuszkowska, była szczególna, ponieważ po raz pierwszy w historii polskiego mennictwa zdecydowano się na emisję podwartościowych monet złotych. Były to monety, których rzeczywista zawartość złota była niższa niż ich wartość nominalna. Decyzja ta miała istotne znaczenie ekonomiczne – pozwalała na zwiększenie liczby emitowanych monet przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia cennego kruszcu. Wprowadzenie stanisladora i pół stanisladora miało również aspekt psychologiczny. Były to monety o wysokim nominale, które dawały wrażenie, że polski system monetarny jest nadal stabilny i wartościowy, co miało podnieść morale ludności oraz stworzyć wrażenie siły gospodarczej kraju, mimo realnych problemów finansowych. Pomimo tego, że ich wartość w złocie była mniejsza niż nominalna, stanowiły one ważny środek płatniczy, a ich wprowadzenie odegrało istotną rolę w zaspokojeniu natychmiastowych potrzeb finansowych powstania. Jednak długoterminowe konsekwencje tej polityki były negatywne. Emisja podwartościowych monet doprowadziła do deprecjacji złotej waluty oraz utraty zaufania do polskiego pieniądza. Inflacja, wynikająca z wypuszczania do obiegu monet o obniżonej wartości kruszcu, dodatkowo pogłębiała trudności gospodarcze Rzeczypospolitej. Niemniej jednak, w krótkim okresie, ordynacja kościuszkowska i emisja stanisladorów odegrały kluczową rolę w finansowaniu insurekcji i umożliwiły prowadzenie działań wojennych. Stanislador pozostaje symbolem walki o niezależność Rzeczypospolitej i próbą ratowania polskiej gospodarki w obliczu katastrofalnych warunków politycznych i wojennych. Chociaż nakład był stosunkowo niski to obydwa nominały pojawiają się w handlu w miarę regularnie. Jednak zdobycie egzemplarza w stanie zbliżonym do menniczego jest praktycznie niemożliwe. Na zdjęciach prezentujemy monetę, z nadchodzącej XV Aukcji PREMIUM. Jest to jeden z najładniejszych egzemplarzy jakie do tej pory były oferowane na rynku aukcyjnym